Hoe kan je een burn-out voorkomen?

Jaarlijks kampen duizenden werknemers ermee: verschijnselen van een burn-out. Wat zijn de kenmerken hiervan? Hoe ontstaat een burn-out? En nog belangrijker: hoe kun je een burn-out voorkomen? Enkele tips op een rijtje.

Kenmerken van een burnoutEen burn-out wordt nog wel eens verward met een ziekte, maar dat is het niet. Een burn-out wordt veroorzaakt door een langdurige overschrijding van je eigen belastbaarheid. En deze ligt voor ieder persoon anders. De meest kenmerkende klacht is: energieverlies. Iemand wil nog wel, maar heeft simpelweg niet langer de energie om iets te kunnen doen. Daarnaast ervaart iemand in de aanloop van een burnout chronische klachten. Door de totale uitputting worden ook depressieve- en soms ook angstklachten ervaren. De persoon voelt zich labiel en vaak werkt het geheugen ook minder goed. Dit zorgt op het werk soms voor problemen. Afspraken worden vergeten en doordat de persoon slecht in zijn vel zit ontstaan er sneller conflicten. 

Invloed van de overbelasting op het lichaamAls een persoon stress ervaart, gaat het lichaam adrenaline aanmaken. Het brein vertaalt de stressgevoelens op biologisch niveau als gevaar. De toevoer van adrenaline stelt het lichaam in staat om in de gegeven situatie een extra prestatie te leveren. In de volksmond ook wel de vlucht- of vechtmodus genoemd. Ons lichaam is prima in staat om kortstondig een hogere stresspiek aan te kunnen. Problemen ontstaan wanneer er sprake is van langdurige stress. Want de adrenaline staat dan voortdurend te hoog. Daarnaast gaat het lichaam ook cortisol produceren om de ervaren stress aan te kunnen. De aanmaak van cortisol gaat ten koste van het immuunsysteem. Op deze wijze probeert het lichaam energie te sparen. Hierdoor wordt je vatbaarder voor ontstekingen en ziekten. Vandaar de toename van chronische klachten. 

Welke factoren veroorzaken een burnout?Er kan sprake zijn van externe oorzaken voor overschrijding van de belastbaarheid. Bijvoorbeeld werknemers die door een reorganisatie steeds meer werk hebben moeten overnemen van vertrekkende collega's. Of werknemers in de zorg die door beleidswijzigingen worden geconfronteerd met een complexere administratie. Een persoonlijke tragedie of een pittige privésituatie kan ook aanleiding zijn waardoor iemand veel stress en energieverlies ervaart. Daarnaast zijn ook factoren in de persoon zelf soms de oorzaak waardoor iemand een burnout kan ontwikkelen. Mensen kunnen bijvoorbeeld last hebben van chronische aandoeningen die een aanslag zijn op de energie. Maar ook onevenwichtigheden in de persoonlijkheid of een gevoeligheid voor spanning kost veel energie. Als daar dan bovenop ook nog de verantwoordelijkheden van het werk komt kan er sprake zijn van een overbelasting. 

Het voorkomen van een burnoutOm een burnout te kunnen voorkomen moet er dus gekeken worden naar zowel de werksituatie alsook eventueel onderliggende (persoonlijke) factoren. Wanneer er sprake is van externe oorzaken dan is het in principe een organisatieprobleem. Dat betekent dat de eisen van het werk niet langer in verhouding staan met wat de werkgever naar alle redelijkheid mag verwachten. In dat geval is het nodig om samen met de werkgever te zoeken naar mogelijkheden om de werkdruk te normaliseren. Als er sprake is van onderliggende persoonlijke factoren dan moet er gekeken worden het werk op een gezonde manier passend gemaakt kan worden. Mocht dat niet het geval zijn dan moet er gekeken worden of er binnen de organisatie ander werk kan worden aangeboden. Soms is de enige oplossing dat iemand op zoek gaat naar een passende functie bij een andere werkgever. De belangrijkste vuistregel is: blijf niet rondlopen met stress- of toenemende lichamelijke klachten. Als je eenmaal een burnout hebt, wacht je soms een lange en harde weg om er weer uit te komen. Wanneer je in toenemende mate ervaart dat je de volgende dag niet uitgerust wakker wordt, dan is dat een oranje vlag. Zeker wanneer je ook na het weekend nog niet voldoende uitgerust bent van de vorige werkweek. 
Dit artikel is geschreven door Alwin van der Sloot. In zijn werk bij JobUp wordt hij vaak geconfronteerd met mensen die vanwege burnoutproblematiek ondersteuning willen naar ander en meer passend werk. Bij burnout is er sprake van problematiek die langer dan 3 maanden aanhouden. Een afspraak maken met Alwin? Neem contact met ons op of stuur rechtstreeks een mail naar Alwin@jobup.nl